Autor: Marta Matuszewska, radca prawny w TSL, Legal & Clam Manager, mediator
Spedytor odgrywa kluczową rolę w organizacji transportu towarów, łącząc potrzeby klientów z możliwościami przewoźników. Jego zadania wykraczają jednak daleko poza samo koordynowanie przewozu – obejmują również odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa ładunku, zgodność z przepisami oraz wybór odpowiednich podwykonawców. Warto zrozumieć, na czym dokładnie polega odpowiedzialność spedytora oraz jakie środki musi podjąć, aby minimalizować ryzyko i unikać problemów prawnych.
Chociaż odpowiedzialność spedytora nie jest tak restrykcyjna jak przewoźnika, to jej specyfika wymaga od niego dochowania należytej staranności na każdym etapie działania.
1. Podstawy odpowiedzialności spedytora
Odpowiedzialność spedytora różni się od odpowiedzialności przewoźnika, ponieważ nie opiera się na zasadzie ryzyka. Oznacza to, że spedytor nie odpowiada automatycznie za szkody powstałe w transporcie. Aby pociągnąć go do odpowiedzialności, konieczne jest udowodnienie, że działał niedbale lub w sposób niezgodny z przyjętymi standardami.
Przykładem takich zaniedbań mogą być:
W takich przypadkach spedytor musi wykazać, że nie ponosi winy, aby uwolnić się od odpowiedzialności.
2. Odpowiedzialność za podwykonawców
Jednym z kluczowych aspektów pracy spedytora jest wybór przewoźników lub dalszych spedytorów, którzy będą realizować transport. W tym przypadku odpowiedzialność sprowadza się do tzw. winy w wyborze. Jeśli podwykonawca popełni błąd, spedytor może być pociągnięty do odpowiedzialności, jeśli nie dochował należytej staranności przy jego wyborze.
Spedytor powinien:
Brak tych działań może być uznany za zaniedbanie, które narazi spedytora na odpowiedzialność finansową.
3. Giełdy transportowe – szansa czy ryzyko?
Współczesne giełdy transportowe znacząco ułatwiają pracę spedytorów, umożliwiając szybkie znalezienie przewoźnika. Nie zwalniają jednak z obowiązku weryfikacji. Dokumenty przedstawione na giełdzie mogą być sfałszowane, a brak dokładnego sprawdzenia przewoźnika przed podjęciem współpracy naraża spedytora na ryzyko.
Najlepszym rozwiązaniem jest zachowanie standardowej procedury weryfikacji wiarygodności przewoźnika, nawet jeśli wymaga to dodatkowego czasu. Zbyt szybkie podejmowanie decyzji w oparciu wyłącznie o cenę może prowadzić do problemów, które w skrajnych przypadkach mogą zagrozić działalności firmy.
4. Jak uniknąć problemów?
Aby zminimalizować ryzyko odpowiedzialności, spedytor powinien stosować się do kilku zasad:
Podsumowanie
Rola spedytora wiąże się z dużą odpowiedzialnością i koniecznością zachowania najwyższej staranności. Kluczowe znaczenie ma odpowiedni wybór podwykonawców oraz stosowanie się do standardów bezpieczeństwa i procedur weryfikacji. Choć praca spedytora jest pełna wyzwań, przestrzeganie powyższych zasad pozwala skutecznie minimalizować ryzyko i budować zaufanie klientów.