Autor: Kamila Krassowska - Bera, prawnik w TSL, ekspert ds. reklamacji, Claim Manager
Szkody w transporcie mogą być kosztowne i problematyczne zarówno dla nadawców, jak i odbiorców towarów. Aby skutecznie dochodzić swoich roszczeń, konieczne jest posiadanie odpowiednich dokumentów, które będą stanowiły podstawę prawną i dowodową w procesie reklamacyjnym. W tym artykule omówimy kluczowe dokumenty, które są niezbędne w przypadku szkód transportowych, oraz ich znaczenie.
1. List przewozowy (CMR)
Znaczenie:
List przewozowy to podstawowy dokument w transporcie drogowym, który pełni funkcje dowodowe, legitymacyjne i informacyjne. W przypadku szkód stanowi kluczowy dowód na stan przesyłki w momencie jej przyjęcia do przewozu oraz wydania odbiorcy
Co zawiera?
- Dane nadawcy, odbiorcy i przewoźnika,
- Opis towaru, w tym jego wagę i ilość,
- Informacje o stanie przesyłki w chwili załadunku,
- Zastrzeżenia przewoźnika dotyczące opakowania lub stanu przesyłki.
Dlaczego jest istotny?
- Jeśli list przewozowy nie zawiera zastrzeżeń, domniemywa się, że przesyłka była w dobrym stanie przy załadunku (art. 781 § 2 Kodeksu cywilnego).
- Zastrzeżenia w liście przewozowym mogą pomóc przewoźnikowi uniknąć odpowiedzialności za szkody wynikające z wadliwego opakowania.
2. Protokół szkody
Znaczenie:
Protokół szkody to dokument sporządzany w momencie odbioru przesyłki lub po jej wydaniu, gdy zostaną stwierdzone uszkodzenia. Jest kluczowym dowodem potwierdzającym fakt i charakter szkody.
Rodzaje protokołów szkody:
- Protokół handlowy: Sporządzany przed wydaniem przesyłki, gdy uszkodzenia są widoczne. Ma wysoką wartość dowodową, przenosząc ciężar dowodu na przewoźnika.
- Protokół domowy: Sporządzany po wydaniu przesyłki, gdy szkody zostaną zauważone później. Jego wartość dowodowa jest niższa, ponieważ domniemywa się, że szkoda mogła powstać po wydaniu towaru.
Co powinien zawierać?
- Datę i miejsce sporządzenia,
- Szczegółowy opis szkody,
- Dane stron zaangażowanych (odbiorcy, przewoźnika, nadawcy),
- Dokumentację fotograficzną, jeśli to możliwe,
- Podpisy stron.
3. Faktura za towar
Znaczenie:
Faktura stanowi dowód wartości przewożonego towaru, co jest niezbędne do wyliczenia kwoty roszczenia.
Co powinna zawierać?
- Wartość towaru,
- Specyfikację towaru,
- Dane nadawcy i odbiorcy.
Dlaczego jest istotna?
- Umożliwia ustalenie rzeczywistej wartości strat.
- Pomaga zweryfikować, czy wysokość odszkodowania mieści się w limitach przewidzianych np. w Konwencji CMR (8,33 SDR za kilogram brutto).
4. Dokumentacja fotograficzna
Znaczenie:
Zdjęcia uszkodzonej przesyłki są nieocenionym dowodem wizualnym w procesie reklamacyjnym.
Jakie zdjęcia są potrzebne?
- Ogólne zdjęcia przesyłki i jej opakowania,
- Zbliżenia na konkretne uszkodzenia,
- Zdjęcia wnętrza pojazdu lub miejsca załadunku (jeśli możliwe).
Dlaczego jest istotna?
- Wizualizuje charakter i zakres uszkodzeń.
- Pomaga zweryfikować, czy szkoda była wynikiem niewłaściwego transportu, wadliwego opakowania, czy innych czynników.
Jak skutecznie zebrać dokumenty?
- Przy odbiorze przesyłki:
- Zanim podpiszesz list przewozowy, sprawdź stan przesyłki. Jeśli zauważysz uszkodzenia, zażądaj sporządzenia protokołu handlowego.
- Wykonaj zdjęcia uszkodzeń jeszcze w obecności przewoźnika.
- Po odbiorze przesyłki:
- Jeśli uszkodzenia zauważysz później, zgłoś je przewoźnikowi w ciągu 7 dni (zgodnie z art. 76 Prawa przewozowego).
- Zgromadź dokumentację fotograficzną i fakturę za towar.
- Podczas zgłaszania reklamacji:
- Dołącz wszystkie zgromadzone dokumenty (list przewozowy, protokół szkody, fakturę, zdjęcia) do reklamacji.
- Sporządź szczegółowy opis okoliczności zdarzenia.
Podsumowanie
Sukces w dochodzeniu roszczeń w przypadku szkód w transporcie zależy od kompletności i jakości zgromadzonej dokumentacji. List przewozowy, protokół szkody, faktura i zdjęcia stanowią fundament procesu reklamacyjnego. Zadbaj o ich odpowiednie przygotowanie i przechowywanie, aby skutecznie dochodzić swoich praw i minimalizować straty.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w mediacji lub weryfikacji umów czy reklamacji, stworzenia wzorów czy procedur, szkoleniu siebie i zespołu, finansach, logistyce, zarządzaniu łańcuchem dostaw, czy nauce języka polskiego dla spedytorów, magazynierów lub kierowców - odezwij się do nas.
