Jak czytać list przewozowy CMR: Praktyczny poradnik

Autor: Marta Matuszewska, radca prawny w TSL, Legal & Compliance Manager, mediator

List przewozowy CMR (Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route) to kluczowy dokument w międzynarodowym transporcie drogowym towarów. Chociaż żadna regulacja prawna nie narzuciła jego graficznej formy, w praktyce dokument ten przyjął ujednoliconą formę w całej Europie, co zawdzięcza wzorcowi opracowanemu przez IRU (Międzynarodową Unię Transportu Drogowego) po wprowadzeniu Konwencji CMR.

Co to jest list przewozowy CMR?

List przewozowy CMR jest dowodem zawarcia umowy przewozu towarów między nadawcą, przewoźnikiem i odbiorcą. Pełni funkcję dokumentu potwierdzającego wykonanie przewozu i powinien być wystawiony w minimum trzech egzemplarzach:

1. Pierwszy egzemplarz pozostaje u nadawcy.
2. Drugi egzemplarz jest przekazywany odbiorcy towaru.
3. Trzeci egzemplarz trafia do przewoźnika jako dowód wykonania usługi.

Każdy z tych egzemplarzy ma rangę oryginału, co oznacza, że każdy z uczestników transportu ma pełne prawo opierać się na jego treści. Choć w praktyce często wystawia się więcej kopii, np. dla spedytora, to minimalna liczba trzech egzemplarzy jest obowiązkowa, aby spełnić wymogi dokumentacyjne.

Kluczowe elementy listu przewozowego CMR

Choć forma listu przewozowego może się różnić w zależności od kraju, pewne elementy są zawsze obecne i kluczowe. Poniżej przedstawiamy najważniejsze rubryki, które muszą znaleźć się w liście przewozowym:

1. Nadawca – w rubryce tej wpisuje się osobę lub firmę wysyłającą towar. Często jednak nadawca formalny (wpisany w liście przewozowym) różni się od faktycznego zleceniodawcy przewozu, który może być np. spedytorem.
2. Odbiorca – osoba lub firma, która odbiera towar. Adres odbiorcy może się różnić od miejsca dostawy towaru, które wpisuje się w kolejnym punkcie (rubryka 3).
3. Miejsce przeznaczenia – dokładne miejsce, do którego ma być dostarczony towar. Warto zadbać, aby było ono opisane precyzyjnie, np. z podaniem konkretnego numeru posesji lub opisu miejsca.
4. Miejsce załadunku – wskazuje miejsce, z którego towar został odebrany. Może to być istotne w razie potrzeby śledzenia źródła problemów, takich jak uszkodzenie towaru.
5. Dokumenty towarzyszące przesyłce – mogą to być faktury, listy przewozowe lub dokumenty celne. Ważne, aby nadawca dostarczył wszystkie wymagane dokumenty.

Dlaczego numeracja pól jest tak ważna?

Numeracja poszczególnych pól w liście przewozowym została wprowadzona po to, aby ułatwić odczytywanie dokumentu niezależnie od języka, w którym jest sporządzony. Dzięki temu, nawet gdy list przewozowy jest w języku obcym, można łatwo odnaleźć potrzebne informacje, bazując na numeracji poszczególnych sekcji.

Kolorystyka egzemplarzy listu przewozowego

Choć nie istnieją formalne regulacje dotyczące kolorów egzemplarzy listu przewozowego CMR, w praktyce przyjęto pewną konwencję kolorystyczną:

• Pierwszy egzemplarz często ma kolor czerwony.
• Drugi egzemplarz jest niebieski.
• Trzeci i kolejne egzemplarze są zazwyczaj czarne.

Uwaga na zmiany w treści listu przewozowego

Należy pamiętać, że jeśli w trakcie przewozu nastąpi potrzeba zmiany miejsca dostawy, przewoźnik musi otrzymać nową instrukcję od nadawcy. Taka instrukcja powinna być wpisana w pierwszy egzemplarz listu przewozowego i okazana przewoźnikowi. Bez tego przewoźnik nie powinien dokonywać zmiany miejsca dostawy, ponieważ może narazić się na odpowiedzialność za wydanie towaru osobie nieuprawnionej.

Zastrzeżenia przewoźnika

Przewoźnik, odbierając towar, ma prawo zgłosić zastrzeżenia dotyczące stanu ładunku lub jego opakowania. Jeśli kierowca zauważy, że liczba paczek się nie zgadza, towar jest źle zapakowany lub uszkodzony, powinien to zaznaczyć w rubryce 18. Brak zastrzeżeń oznacza, że przyjęto towar w dobrym stanie.

Znaczenie wagi towaru

Waga towaru wpisana w liście przewozowym jest kluczowa, szczególnie w przypadku szkody. Odszkodowanie w międzynarodowym przewozie drogowym towarów oblicza się na podstawie wagi brutto uszkodzonego ładunku.

Podsumowanie

List przewozowy CMR jest nie tylko formalnym dokumentem potwierdzającym wykonanie umowy przewozu, ale także narzędziem chroniącym interesy nadawcy, przewoźnika i odbiorcy. Dokładność w jego wypełnieniu oraz znajomość zasad, na których opiera się jego funkcjonowanie, mogą uchronić przed potencjalnymi problemami prawnymi i finansowymi.

Wzór do pobrania: cmr_wzor do pobrania

Jeśli potrzebujesz wsparcia w mediacji lub weryfikacji umów czy reklamacji, stworzenia wzorów czy procedur, szkoleniu siebie i zespołu, finansach, logistyce, zarządzaniu łańcuchem dostaw, czy nauce języka polskiego dla spedytorów, magazynierów lub kierowców - odezwij się do nas.