Autor: Marta Matuszewska, radca prawny w TSL, Legal & Compliance Manager, mediator
W transporcie drogowym kluczowym dokumentem regulującym przewóz międzynarodowy jest lista przewozowa CMR. Oprócz swojej funkcji dowodowej, dokument ten pełni także istotną rolę w określaniu warunków współpracy między zleceniodawcą a przewoźnikiem. Czasem jednak zleceniodawcy stawiają szczególne wymagania dotyczące sposobu wypełnienia listu przewozowego. Czy takie ograniczenia są zgodne z prawem?
Przypadek z praktyki
W jednej z sytuacji przewoźnik, działający jako podwykonawca, otrzymał zlecenie transportowe z nietypowymi wytycznymi. Zleceniodawca wymagał, by kierowca wypełnił wyłącznie pole 24 listu przewozowego CMR i zakazał jakichkolwiek innych wpisów, w tym stemplowania dokumentu. Dodatkowo zastrzegł, że w przypadku naruszenia tego zakazu nie wypłaci wynagrodzenia za usługę.
W trakcie realizacji przewozu kierowca wypełnił pole 16 listu CMR, wpisując numery rejestracyjne ciągnika i naczepy oraz przybił pieczątkę przewoźnika-podwykonawcy. W odpowiedzi zleceniodawca odmówił zapłaty, argumentując, że warunki umowy zostały naruszone.
Czy zleceniodawca może narzucać takie ograniczenia?
Zgodnie z przepisami Konwencji CMR, umowa przewozu obliguje przewoźnika do realizacji transportu, a zleceniodawcę do wypłaty wynagrodzenia. Choć strony mogą dodawać do umowy dodatkowe postanowienia, nie mogą one naruszać przepisów prawa przewozowego.
Lista przewozowa CMR musi zawierać szereg obowiązkowych informacji, takich jak:
Wszystkie te dane muszą być zgodne ze stanem faktycznym. W przeciwnym razie przewoźnik może narazić się na odpowiedzialność finansową lub inne konsekwencje prawne.
Ograniczenie wypełnienia listu CMR wyłącznie do jednego pola lub zakaz pieczętowania dokumentu narusza przepisy Konwencji CMR. W efekcie, takie wymagania są nieważne z punktu widzenia prawa.
Rola listu przewozowego
Lista przewozowa CMR pełni trzy kluczowe funkcje:
Dane wprowadzone do listu CMR muszą być rzetelne i zgodne z rzeczywistością. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą prowadzić do sporów lub nawet kar finansowych.
Podsumowanie
Przewoźnikowi przysługuje wynagrodzenie za wykonany transport, niezależnie od dodatkowych wymagań stawianych przez zleceniodawcę w odniesieniu do wypełnienia listu przewozowego. Żadne wewnętrzne wytyczne nie mogą naruszać zasad wynikających z Konwencji CMR, która wymaga prawidłowego uzupełnienia dokumentu.
W opisanej sytuacji zleceniodawca nie ma prawa odmówić zapłaty za usługę na podstawie wypełnienia listu przewozowego w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami.
Wzór do pobrania: cmr_wzor do pobrania