Analiza przypadku: odpowiedzialność przewoźnika w transporcie międzynarodowym - opakowanie perfum

Autor: Kamila Krassowska - Bera, prawnik w TSL, ekspert ds. reklamacji, Claim Manager

Transport międzynarodowy to jeden z filarów współczesnej gospodarki. Jego specyfika wymaga precyzyjnych regulacji, które określają odpowiedzialność stron uczestniczących w przewozie towarów. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa Konwencja CMR, regulująca zasady międzynarodowego transportu drogowego. W niniejszym artykule analizujemy, jak przepisy te znajdują zastosowanie w praktyce na przykładzie konkretnego zdarzenia.

Sytuacja: Uszkodzenie towaru podczas transportu

Spółka ABC Sp. z o.o., zajmująca się organizacją transportu krajowego i międzynarodowego, zleciła przewóz luksusowych perfum z Polski do Hiszpanii swojemu stałemu partnerowi, spółce XYZ Sp. z o.o., pełniącej rolę przewoźnika.

W sierpniu 2020 roku przesyłka została przekazana do transportu. ABC zadbała o opakowanie towaru, lecz kierowca spółki XYZ podczas przewozu wielokrotnie gwałtownie hamował, wysyłając w tym czasie wiadomości SMS. W wyniku tego doszło do uszkodzenia opakowań perfum, co znacznie obniżyło ich wartość handlową.

Odbiorca przesyłki w Hiszpanii sporządził protokół szkody, wskazując na uszkodzenia wynikające z niewłaściwego zabezpieczenia towaru oraz zachowania kierowcy.

Podstawa prawna

W przypadku transportu międzynarodowego między Polską a Hiszpanią zastosowanie ma Konwencja CMR (Konwencja o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów). Przepisy tej konwencji jasno określają zasady odpowiedzialności przewoźników, wskazując, że przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe podczas przewozu, chyba że udowodni, iż:

• szkoda wynikała z wadliwego opakowania,
• powstała na skutek wady towaru,
• była skutkiem działań nadawcy lub odbiorcy,
• zaistniała w wyniku innych okoliczności niezależnych od przewoźnika.

Odpowiedzialność stron

1. Odpowiedzialność spedytora – spółki ABC

Spółka ABC, jako organizator transportu, jest odpowiedzialna za prawidłowe przygotowanie przesyłki i wybór przewoźnika.

• Wybór przewoźnika: ABC może być pociągnięta do odpowiedzialności, jeśli nie dołożyła należytej staranności przy wyborze XYZ, np. nie weryfikując doświadczenia kierowcy czy dotychczasowej historii współpracy.
• Opakowanie towaru: ABC, jako nadawca, odpowiada za właściwe zabezpieczenie przesyłki. Jednak zgodnie z art. 8 ust. 1 lit. b) Konwencji CMR, przewoźnik jest zobowiązany sprawdzić stan opakowania przed załadunkiem. Brak zastrzeżeń w liście przewozowym oznacza, że przewoźnik uznał opakowanie za odpowiednie.

2. Odpowiedzialność przewoźnika – spółki XYZ

Spółka XYZ, jako przewoźnik, ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo towaru od momentu jego załadunku do dostarczenia. W omawianym przypadku:

• Kierowca dopuścił się rażącego naruszenia zasad bezpieczeństwa (pisanie SMS-ów podczas jazdy i gwałtowne hamowanie). Tego rodzaju zaniedbania są podstawą do przypisania pełnej odpowiedzialności przewoźnikowi.
• XYZ mogłaby uniknąć odpowiedzialności jedynie, gdyby wykazała, że szkoda wynikała z wadliwego opakowania. Jednak w tym przypadku brak zastrzeżeń do opakowania w liście przewozowym działa na niekorzyść przewoźnika.

Jakie dane są kluczowe dla oceny odpowiedzialności?

Aby jednoznacznie określić odpowiedzialność, niezbędne są następujące dokumenty i informacje:

1. Protokół szkody – sporządzony na miejscu rozładunku, zawierający opis uszkodzeń.
2. List przewozowy CMR – wskazujący warunki transportu oraz ewentualne uwagi dotyczące stanu towaru.
3. Faktura za towar – określająca wartość uszkodzonych perfum i ich opakowań.
4. Dokumentacja fotograficzna – obrazująca stan przesyłki po rozładunku.

Limity odpowiedzialności przewoźnika

Zgodnie z art. 23 Konwencji CMR, odpowiedzialność przewoźnika za uszkodzenie towaru jest ograniczona do wartości 8,33 SDR (Special Drawing Rights) za każdy kilogram uszkodzonego ładunku. Dodatkowo przewoźnik zobowiązany jest do zwrotu proporcjonalnej części kosztów przewozu, ceł oraz innych opłat, które zostały poniesione w związku z uszkodzonym towarem.

Wnioski i rekomendacje

Przypadek ten podkreśla znaczenie:

1. Weryfikacji przewoźników: Spedytorzy muszą dokładnie sprawdzać swoich partnerów pod kątem wiarygodności i przestrzegania zasad bezpieczeństwa.
2. Dokładnego dokumentowania przewozów: Protokół szkody, list przewozowy oraz zdjęcia stanu przesyłki to kluczowe dowody w razie sporu.
3. Przestrzegania zasad bezpieczeństwa przez kierowców: Nawet drobne zaniedbania mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i prawnych.

W omawianej sytuacji spółka XYZ prawdopodobnie ponosi główną odpowiedzialność za szkodę, ale spółka ABC również może zostać pociągnięta do odpowiedzialności w zakresie przygotowania towaru do transportu.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w mediacji lub weryfikacji umów czy reklamacji, stworzenia wzorów czy procedur, szkoleniu siebie i zespołu, finansach, logistyce, zarządzaniu łańcuchem dostaw, czy nauce języka polskiego dla spedytorów, magazynierów lub kierowców - odezwij się do nas.