Instrukcja dla kierowcy: procedury celne w przewozach międzynarodowych

Autor: Łukasz Lasek, ekspert w TSL, Branch Manager, wykładowca

Transport międzynarodowy towarów, zwłaszcza na trasach wymagających procedur celnych, wiąże się z szeregiem obowiązków, które kierowca musi spełnić. Przestrzeganie tych zasad jest kluczowe, aby uniknąć problemów na granicach i zapewnić sprawne dostarczenie ładunku do celu.

1. Przed wyjazdem: sprawdzenie dokumentów

Przed rozpoczęciem przewozu międzynarodowego, kierowca musi upewnić się, że wszystkie niezbędne dokumenty są w jego posiadaniu i poprawnie wypełnione. Najważniejsze dokumenty to:

• Karnet TIR (jeśli przewóz odbywa się w procedurze TIR),
• Dokument tranzytowy T1 lub T2 (w zależności od procedury celnej),
• CMR (międzynarodowy list przewozowy),
• Faktura handlowa,
• Packing list (specyfikacja ładunku),
• Świadectwa pochodzenia towaru lub inne wymagane dokumenty (np. sanitarne).

Upewnij się, że:

• dokumenty zawierają prawidłowe dane dotyczące nadawcy, odbiorcy, towaru oraz środka transportu;
• masz kopie dokumentów potrzebnych do zgłoszeń celnych.

2. Procedura w wyjściowym urzędzie celnym

Zanim przekroczysz granicę, towar musi zostać zgłoszony w wyjściowym urzędzie celnym. Tam towar jest kontrolowany i plombowany, a dokumenty sprawdzane przez organy celne.

Obowiązki kierowcy:

• Przedstaw pojazd z towarem do kontroli celnej w wyjściowym urzędzie celnym.
• Upewnij się, że towar zostanie zaplombowany zgodnie z przepisami.
• Sprawdź plomby – upewnij się, że są założone prawidłowo i nieuszkodzone.
• Upewnij się, że masz przy sobie wszystkie niezbędne dokumenty, które zostały zatwierdzone przez urząd celny.

3. Przekraczanie granicy: procedury celne w urzędach tranzytowych

W każdym kraju, przez który będziesz przejeżdżać, może być konieczne zgłoszenie towaru w tranzytowym urzędzie celnym.

Kroki do wykonania:

• Przedstaw karnet TIR lub inne dokumenty tranzytowe celnikom w urzędach celnych na granicy.
• Nie otwieraj ładunku ani nie naruszaj plomb, chyba że zostaniesz do tego wezwany przez celników.
• Upewnij się, że wszystkie dokumenty są podbijane i zatwierdzane przez urzędy tranzytowe.

4. W kraju docelowym: odprawa celna

Po dotarciu do kraju docelowego towar musi zostać ostatecznie odprawiony celnie.

Obowiązki kierowcy:

• Zgłoś się do urzędu celnego docelowego (lub agencji celnej, jeśli wskazano), gdzie towar zostanie odplombowany.
• Przedstaw wszystkie wymagane dokumenty, w tym karnet TIR lub dokumenty tranzytowe, fakturę handlową oraz CMR.
• Nie rozładuj towaru bez zgody celników – proces odprawy celnej musi zostać zakończony, zanim towar zostanie wydany odbiorcy.

5. Kontrola plomb i towaru

Kierowca jest odpowiedzialny za kontrolę plomb od momentu załadunku do momentu dostarczenia towaru do urzędu celnego docelowego.

Upewnij się, że:

• Plomby celne pozostają nienaruszone przez cały czas trwania transportu.
• Jeśli plomby zostaną naruszone, natychmiast zgłoś to odpowiednim służbom (w tym urzędom celnym) oraz przewoźnikowi.
• Towar nie został przekształcony, rozpakowany ani zmieniony podczas transportu.

6. Dokument T1: procedura tranzytu zewnętrznego

Jeśli transport odbywa się na podstawie dokumentu T1 (tranzyt towarów niewspólnotowych), zwróć szczególną uwagę na daty ważności tego dokumentu.

Obowiązki kierowcy:

• Przewóz towarów musi zakończyć się przed upływem terminu ważności dokumentu T1.
• W razie opóźnień, skontaktuj się z przewoźnikiem lub agencją celną, aby uzyskać instrukcje co do dalszych kroków.
• Staw się w wyznaczonym urzędzie celnym lub agencji celnej, aby zakończyć procedurę tranzytu.

7. Zachowanie ostrożności podczas transportu

Podczas przewozu międzynarodowego ważne jest, aby kierowca zachowywał szczególną ostrożność. Procedury celne są surowo kontrolowane, a ich naruszenie może prowadzić do wysokich kar.

Pamiętaj, aby:

• Nie otwierać ładunku ani nie manipulować plombami bez zgody urzędników celnych.
• Przestrzegać terminów ważności dokumentów celnych.
• Zachować kopie dokumentów i upewnić się, że wszystkie wymagane formalności zostały zakończone przed dostarczeniem towaru do odbiorcy.

8. Konsekwencje naruszeń procedur celnych

Naruszenie procedur celnych, takie jak uszkodzenie plomb, brak wymaganych dokumentów lub niewłaściwa odprawa celna, może prowadzić do:

• wysokich kar finansowych,
• opóźnień w dostawie towaru,
• konfiskaty towaru przez służby celne,
• zablokowania trasy tranzytowej.

9. Podsumowanie

Procedury celne są kluczowym elementem międzynarodowego transportu towarów. Kierowca musi zawsze być dobrze przygotowany, mieć wszystkie niezbędne dokumenty oraz postępować zgodnie z wytycznymi urzędów celnych. Pamiętaj, aby zawsze sprawdzać plomby, dokumenty oraz zgłaszać się na czas do urzędów celnych, aby zapewnić płynny przebieg transportu.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w mediacji lub weryfikacji umów czy reklamacji, stworzenia wzorów czy procedur, szkoleniu siebie i zespołu, finansach, logistyce, zarządzaniu łańcuchem dostaw, czy nauce języka polskiego dla spedytorów, magazynierów lub kierowców - odezwij się do nas.